Các chuyên gia cho rằng ChatGPT sẽ tiếp tục phát triển và trở thành trợ thủ đắc lực cho con người, thậm chí thay thế một số công việc đơn giản… nhưng sẽ không thể thay được khả năng tư duy và sáng tạo của con người.

Một năng lực rất quan trọng của ChatGPT là tổng hợp dữ liệu từ những gì nó được dạy, với một tốc độ tính bằng phần trăm giây. Dữ liệu đầu vào càng lớn và chính xác thì khả năng này càng mạnh. Như thế, nó có thể thay thế con người trong các vai trò tìm kiếm thông tin, viết báo cáo tổng hợp, viết các văn bản dựa vào năng lực tổng hợp thông tin đó, các công việc mang tính lặp đi lặp lại.

 

Nhưng điều này cũng có nghĩa là ChatGPT sẽ không đưa ra được các văn bản hay thông tin tốt nếu thông tin được yêu cầu nằm ngoài cơ sở dữ liệu mà nó được học. Vì thế, những yêu cầu mang tính đánh đố, thử sức của cộng đồng dẫn đến những câu trả lời thiếu chính xác hoặc ngây ngô. Ví dụ, nhiều loại thông tin về các vấn đề xã hội ở Việt Nam, hay các sự kiện mới xảy ra, không nằm trong loại thông tin mà ChatGPT đang được ưu tiên dạy và học.

 

ChatGPT không (hoặc là chưa) có khả năng suy nghĩ, cảm nhận và tư duy như con người. Chính nó đã nói điều này trong một hội thoại thử nghiệm với tôi. Như vậy, cho đến nay, ChatGPT không thể thay thế con người trong các công việc cần đến tư duy, cảm thụ và sáng tạo đột phá. Nhưng nó sẽ là trợ thủ hữu dụng và hiệu quả cho những người lao động tư duy, những người có thể đặt ra những câu hỏi đúng, những yêu cầu hay, hoặc có khả năng dẫn dắt ChatGPT xử lý các văn bản theo chủ ý của con người.

 

Ông Vũ Ngọc Sơn (giám đốc công nghệ Công ty Công nghệ an ninh mạng Việt Nam NCS):

ChatGPT sẽ tiến bộ từng ngày

Câu chuyện về sự cạnh tranh giữa AI với con người, tôi thấy cũng tương tự như trước đây khi chúng ta tranh cãi về việc máy tính đánh cờ. Con người hay máy tính thì vẫn luôn có những lợi thế nhất định mà bên này có trong khi bên kia không có. Điểm mạnh của AI là nó có thể trả lời được rất nhiều kiến thức mà một con người bình thường cụ thể không thể nhớ/tìm hiểu/đọc được bởi AI được huấn luyện với lượng dữ liệu khổng lồ, từ nhiều lĩnh vực.

 

ChatGPT cũng như các AI khác chắc chắn sẽ tiến bộ từng ngày, sẽ thông minh hơn khi dữ liệu đưa vào dạy nhiều hơn và tiếp nhận phản hồi của người dùng nhiều hơn. Tuy nhiên, AI sẽ vẫn chưa thể thay được con người, đặc biệt là những việc mang tính sáng tạo, không có trong các câu hỏi/trả lời đã được huấn luyện.

 

Ông Ngô Tấn Vũ Khanh (giám đốc phát triển quốc gia, Hãng bảo mật Kaspersky):

Chờ xem còn nhiều điều lý thú

ChatGPT bản chất không mới nhưng nó có mặt đúng thời điểm nên đã tạo ra "làn sóng" thu hút sự quan tâm mạnh mẽ của người dùng. Tôi tin rằng trong một vài năm sắp tới, nó cũng không thay đổi gì công việc của con người hoặc nếu có cũng rất ít.

 

Đặc biệt, nó không thay đổi công việc của con người, nhưng nó (và các công cụ tương tự) chắc chắn sẽ là "làn sóng" mạnh mẽ giúp cho những người dùng nó thay đổi "cuộc chơi", tăng hiệu suất, cải tiến được nhiều quy trình… ChatGPT chỉ là "cơn sóng" đầu tiên, còn rất nhiều điều lý thú đang chờ đợi.

 

TS Đặng Minh Tuấn (viện trưởng Viện ứng dụng công nghệ CMC):

Còn lâu mới sánh được với trí tuệ con người

Tôi cũng đã dùng thử ChatGPT từ sớm và cũng nghiên cứu bản chất công nghệ đằng sau ChatGPT, có thể nhận định rằng ChatGPT không phải quá thông minh và đặc biệt nó không có khả năng sáng tạo. Bản chất nó không phải là một cơ sở dữ liệu tri thức và không có khả năng suy diễn. Đơn thuần nó chỉ đoán từ tiếp theo dựa trên số lượng các liên kết giữa các từ đã có sẵn trong cơ sở dữ liệu được huấn luyện.

 

ChatGPT cũng khá thú vị và hữu ích trong một số lĩnh vực nhưng nó vẫn còn rất, rất lâu mới có thể so sánh được với trí tuệ của con người. Do đó, khi dùng kết quả từ ChatGPT, người dùng nên lưu ý thông tin của ChatGPT đưa ra có thể chưa chính xác. Hiện chưa có các nguồn minh chứng cho các câu trả lời nên cần phải thận trọng trong việc quyết định dựa trên kết quả trả lời của ChatGPT. Bên cạnh đó, câu trả lời của ChatGPT dựa trên dữ liệu đã được huấn luyện nên có thể có những thiên kiến về một hướng trả lời do dữ liệu huấn luyện chưa được cấu trúc cân đối. Người dùng cần sử dụng thêm các nguồn thông tin khác để kiểm chứng.

 

Ông Huy Nguyễn (đồng sáng lập kiêm CEO KardiaChain):

Nhiều vấn đề khi "cơn sốt" đi qua

Lý do ChatGPT gây ra "cơn sốt" lớn cho cộng đồng vì đây là lần đầu tiên mọi người cảm nhận được AI đã phát triển kinh khủng như thế nào trong một thập niên vừa rồi. Tuy nhiên, với những chuyên gia đã làm việc sâu và nhiều trong lĩnh vực AI thì không quá ngạc nhiên vì họ đã thấy được sự phát triển từng ngày của công nghệ này suốt nhiều năm qua.

 

Sự thật là ChatGPT vẫn chưa phải là phiên bản kinh khủng nhất, mà một số AI của Google hay Facebook (hay thậm chí của Trung Quốc) còn có thể mạnh và gây kinh ngạc hơn. Chẳng qua là nó vẫn còn đang trong khu vực thí nghiệm và chưa dám tung ra thị trường vì còn một số lỗ hổng chưa khắc phục được. Nói chung, ChatGPT là một sản phẩm thử nghiệm thú vị và đã chứng tỏ được sự ảnh hưởng và giá trị lớn của công nghệ AI.

 

Việc nó đang quá lan truyền chỉ là một hiệu ứng của việc một sản phẩm được giới nghiên cứu lần đầu tiên chạm đến người dùng cuối. Chúng ta có thể so sánh với Bitcoin (một sản phẩm của Blockchain) khi đưa ra cho người dùng cuối cũng có hiệu ứng lan truyền như vậy. Khi "cơn sốt" đi qua sẽ xuất hiện một số vấn đề mà chúng ta nhận ra và phải giải quyết, ví dụ như: thông tin sai lệch, thông tin trái chiều cần kiểm chứng, các chủ đề gây tranh cãi, hay lỗ hổng tấn công an ninh…

Nguồn: Tuổi trẻ

Lợi nhuận được dự báo tăng chậm lại ở ngành ngân hàng và suy giảm ở hầu hết các ngành có tỉ trọng vốn hóa lớn.

Theo FiinGroup, ngành ngân hàng đối mặt nhiều thách thức hơn cơ hội, cụ thể (i) Áp lực về đẩy mạnh cho vay do thị trường bất động sản (hấp thụ 20% tổng tín dụng) gặp khó; (ii) Rủi ro NIM giảm khi lãi suất huy động tăng cao, khiến thu nhập từ lãi tăng thấp trong khi thu nhập dịch vụ không còn dồi dào như trước và (iii) Chi phí dự phòng rủi ro tín dụng dự kiến tăng do nhiều khoản cho vay với bất động sản có thể trở thành nợ xấu.

Trong khi đó lợi nhuận các doanh nghiệp được dự báo suy giảm ở hầu hết các ngành có tỉ trọng vốn hóa lớn như bất động sản, tài nguyên cơ bản (thép), hóa chất vì (i) chi phí vốn tăng cao, (ii) cầu tiêu dùng trong nước và thế giới suy giảm do môi trường lãi suất cao, và (ii) nghẽn “dòng tiền” trong nền kinh tế. 

 

FiinGroup đánh giá ngành bất động sản, đóng góp 11,5% tổng lợi nhuận sau thuế và 16,7% tổng vốn hóa toàn thị trường, đang ở trong chu kỳ đi xuống và hiện có 5 yếu tố đang gây áp lực lên triển vọng lợi nhuận, bao gồm (i) Tín dụng bị thắt chặt, (ii) Hoạt động huy động vốn qua phát hành trái phiếu doanh nghiệp gần như bị đóng băng sau sự kiện Vạn Thịnh Phát, (iii) Mở bán và triển khai dự án bị ách tắc do vấn đề pháp lý, (iv) Môi trường lãi suất cao khiến chi phí vốn tăng lên và làm giảm nhu cầu mua nhà, (v) Chi phí triển khai dự án tăng do áp dụng khung thuế đất mới.

 

“Triển vọng lợi nhuận các doanh nghiệp niêm yết có thể chuyển sang trạng thái “tích cực” hơn, theo chúng tôi, khi xuất hiện năm tín hiệu sau (i) Lãi suất huy động giảm, (ii) Dòng vốn tín dụng (bao gồm vốn vay ngân hàng và vốn huy động qua trái phiếu doanh nghiệp) được khơi thông, (iii) Giải ngân vốn đầu tư công được đẩy nhanh, (iv) Tỉ giá ổn định nhờ dòng vốn đầu tư nước ngoài (trực tiếp và gián tiếp) dồi dào và (v) Xuất khẩu phục hồi”, FiinGroup nhận định. 

Theo FiinGroup, điểm sáng về tăng trưởng 2023 sẽ là dược phẩm, điện (nhiệt điện), nước và công nghệ thông tin, đây là các ngành mà hoạt động kinh doanh ít chịu ảnh hưởng bởi môi trường lãi suất cao.

 

Đối với ngành điện, FiinGroup đánh giá hiện tượng thời tiết La Nina dự kiến kéo dài đến hết tháng 2/2023 là điểm cộng lớn cho triển vọng lợi nhuận nhóm nhiệt điện (bao gồm điện khí và điện than) và là điểm trừ cho nhóm thủy điện. Ngoài ra, giá điện trên thị trường cạnh tranh dự kiến duy trì ở mức cao do chi phí đầu vào tăng lên và không còn phải cạnh tranh với nguồn thủy điện có giá chào bán thấp khi chu kỳ La Nina kết thúc. QTP, HND và NT2 là các doanh nghiệp nhiệt điện được FiinGroup kỳ vọng sẽ có triển vọng lợi nhuận tích cực trong năm 2023. 

 

Trong khi đó, đối với ngành dược phẩm, tốc độ tăng trưởng về lợi nhuận sau thuế chưa thật sự đột phá trong quý III (+33,9%) chủ yếu do hoạt động đấu thầu mua sắm thuốc và vật tư ở các bệnh viện công gặp khó. Kỳ vọng doanh thu từ kênh bệnh viện hồi phục mạnh được xem là động lực tăng trưởng cho ngành trong năm 2023, đặc biệt là các doanh nghiệp như IMP, DTP, PBC, DHT. Mặc dù đây là ngành mà hoạt động kinh doanh ít chịu ảnh hưởng trong môi trường lãi suất cao, nhưng trên thị trường chứng khoán, cổ phiếu dược phẩm gần như không được dòng tiền chú ý do thanh khoản kém với tỉ lệ cổ phiếu chuyển nhượng tự do ở mức thấp.

Nguồn: NCĐT

10 sự kiện kinh doanh nổi bật nhất năm 2022 do Forbes Việt Nam và các chuyên gia kinh tế bình chọn.

Dù có thách thức nhưng không thể không nhắc đến các tín hiệu lạc quan của nền kinh tế Việt Nam trong năm qua: GDP tăng cao nhất trong nhiều năm, tỉ giá được kiểm soát, lạm phát dưới mục tiêu đề ra, xuất khẩu kỷ lục. Với bệ đỡ kinh tế vĩ mô, chúng ta có thể kỳ vọng kinh tế Việt Nam vượt qua các thách thức trong năm 2023.

1. GDP VIỆT NAM TĂNG 8,02%, CAO NHẤT 15 NĂM QUA NHƯNG TÍN HIỆU CHƯA LẠC QUAN
 

Số liệu tăng trưởng ngoạn mục nhưng nền kinh tế cho thấy những dấu hiệu khác đáng quan ngại.

 

Năm 2022, Việt Nam đạt tốc độ tăng trưởng GDP 8,02%, cao nhất trong 15 năm. Nếu nhìn rộng hơn quãng thời gian 20 năm, đây là năm thứ tư Việt Nam đạt tốc độ tăng trưởng GDP trên 8%, sau năm 2007 (8,46%), 2006 (8,23%) và năm 2005 (8,4%).

 

Nhìn về mặt số học, sự phục hồi kinh tế Việt Nam sau COVID-19 là ấn tượng nếu đặt trong bối cảnh các nền kinh tế lớn trên thế giới có nhiều bất ổn: GDP Trung Quốc tăng trưởng 3,1% – mức thấp nhất trong nhiều năm; khu vực EU suy thoái; kinh tế Hoa Kỳ, Nhật Bản trì trệ…

 

Tuy nhiên, chỉ số thống kê này không hoàn toàn mang ý nghĩa lạc quan: GDP Việt Nam tăng trưởng cao từ mức nền thấp của năm 2021 (2,58%) và 2020 (2,91%) khi nền kinh tế chịu ảnh hưởng tiêu cực của đại dịch COVID-19.

 

Thực tế mức tăng trưởng của Việt Nam chưa phản ánh đúng khó khăn của cộng đồng doanh nghiệp trong nửa cuối năm: thanh khoản của nền kinh tế cạn kiệt, thị trường địa ốc đóng băng, đơn hàng xuất khẩu giảm sút, tỉ giá leo thang, lãi suất cho vay tăng cao, thị trường chứng khoán suy giảm mạnh.

 

Dù Việt Nam mở cửa nền kinh tế thuộc nhóm sớm nhất khu vực nhưng số du khách quốc tế tới Việt Nam chỉ đạt 3,5 triệu người, thấp hơn so với chỉ tiêu 5 triệu đề ra hồi đầu năm. Trong khi đó, các quốc gia khác ở Đông Nam Á như Singapore, Thái Lan, Indonesia, Malaysia, Philippines… đều sớm hoàn thành mục tiêu đón khách quốc tế. Về phương diện đầu tư, năm 2022 Việt Nam thu hút thêm 27,72 tỉ đô la Mỹ, nhưng giảm 11% so với cùng kỳ.
 

2. LÃI SUẤT CHO VAY LÊN HAI CON SỐ, GIAI ĐOẠN TIỀN RẺ CHẤM DỨT
 

Chu kỳ tiền rẻ kết thúc,đẩy hoạt động đầu tư, sản xuất và thương mại sang trạng thái mới.

 

Với động thái Fed thực hiện liên tiếp bảy lần tăng lãi suất cơ bản, lên 4,75%, lãi suất tại Việt Nam cũng tăng mạnh từ nửa cuối năm 2022. Vào cuối tháng 12.2022, các khoản cho vay thương mại hầu hết ở mức hai con số. Trong khi đó lãi suất huy động kỳ hạn ba tháng của các ngân hàng thương mại phổ biến ở mức 6%, kỳ hạn sáu tháng ở mức 9%.

 

Chu kỳ tiền rẻ trong 20 năm qua chấm dứt đã tác động đến hoạt động của các doanh nghiệp với độ trễ 3-6 tháng, trong đó ảnh hưởng đến nhiều lĩnh vực đầu tư, sản xuất, bất động sản.

 

Chỉ báo nhạy nhất là hoạt động đầu tư. Khi lãi suất tăng, chi phí cơ hội tăng theo, các nhà đầu tư sẽ phải cân nhắc khi rót tiền vào những kênh rủi ro. Thị trường chứng khoán Việt Nam nằm trong xu hướng điều chỉnh giảm sau khi lãi suất tăng, chỉ có các đợt phục hồi ngắn trong xu thế đi xuống.

 

Trong lĩnh vực bất động sản, chi phí vốn tăng cao khiến doanh nghiệp cân nhắc việc triển khai các dự án mới do thời gian xây dựng dự án mất 3–4 năm.

 

Việc kiểm soát tín dụng khiến người mua nhà khó tiếp cận vốn ngân hàng, nhà đầu tư hạn chế sử dụng đòn bẩy tài chính khiến các đợt chào bán trên thị trường sơ cấp có thanh khoản thấp.

 

Bất động sản liên quan trực tiếp và gián tiếp đến gần 40 ngành nghề khác nhau. Thị trường bất động sản trầm lắng kéo theo sự thoái trào của nhiều ngành nghề liên quan chặt chẽ như xây lắp, nguyên vật liệu, vận chuyển… khiến sức cầu tiêu dùng của xã hội suy giảm.

 

Ở lĩnh vực sản xuất, tình trạng lãi suất cao khiến doanh nghiệp tạm hoãn hoặc ngừng mở rộng, ảnh hưởng đến sự phát triển của doanh nghiệp và cả nền kinh tế.

3. THỊ TRƯỜNG TRÁI PHIẾU DOANH NGHIỆP TÊ LIỆT, NHIỀU DOANH NGHIỆP KHÓ KHĂN
 

Thị trường trái phiếu non trẻ chao đảo trong năm 2022 và đẩy nhiều doanh nghiệp vào tình thế khó khăn.

 

Quy mô thị trường trái phiếu Việt Nam tính đến cuối năm 2021 tương đương 15% GDP. Quy mô thị trường trái phiếu doanh nghiệp tại Việt Nam đã tăng trưởng nhanh trong năm năm trở lại đây với tốc độ bình quân 35%/năm và đạt quy mô khoảng 1,5 triệu tỉ đồng vào giữa năm 2022.

 

Sau khi khởi tố ông Đỗ Anh Dũng, chủ tịch Tân Hoàng Minh vào quý 1.2022, cơ quan quản lý đã siết lại điều kiện phát hành trái phiếu nhằm hạn chế tình trạng doanh nghiệp có quy mô vốn nhỏ phát hành trái phiếu với khối lượng lớn, tiềm ẩn rủi ro cho cả doanh nghiệp phát hành và nhà đầu tư mua trái phiếu.

 

Đầu tháng 10.2022, việc khởi tố bắt giam bà Trương Mỹ Lan, chủ tịch Vạn Thịnh Phát, khiến các trái chủ công ty Đầu tư An Đông và các công ty thuộc hệ sinh thái Vạn Thịnh Phát đối diện nguy cơ mất trắng. Thực tế này khiến trái chủ của các công ty khác nhận thức được các rủi ro chưa từng được cảnh báo trước đó. Làn sóng nhà đầu tư tìm cách bán tháo trái phiếu khiến thị trường thứ cấp rơi vào hỗn loạn.

 

Cơ cấu phát hành trong ba năm đỉnh cao của trái phiếu doanh nghiệp diễn ra trong giai đoạn 2019–2021 với 80% tổ chức phát hành là các doanh nghiệp chưa niêm yết và phần đông là các dự án hoặc công ty mới thành lập vốn khó tiếp cận được tín dụng ngân hàng.Trái phiếu phát hành riêng lẻ với chất lượng tín dụng thấp/rủi ro rất cao nhưng lại được đông đảo nhà đầu tư cá nhân mua trong khi thông tin thiếu minh bạch.

 

Bên cạnh vốn cổ phần (dài hạn), trái phiếu được xem là kênh huy động vốn trung hạn của doanh nghiệp. Việc thị trường trái phiếu đóng băng khiến các doanh nghiệp, đặc biệt các công ty địa ốc lâm vào khó khăn bởi không thể phát hành trái phiếu mới trong khi thời điểm đáo hạn trái phiếu cũ cận kề.

 

Cộng với việc siết chặt tín dụng ngân hàng, đặc biệt tín dụng bất động sản, đẩy các doanh nghiệp địa ốc vào tình trạng khó khăn. Chính phủ đã ban hành Nghị định 65 để quản lý thị trường trái phiếu theo hướng minh bạch và chuyên nghiệp hơn.

4. LẠM PHÁT CƠ BẢN BÌNH QUÂN TĂNG 2,59%, TIỀN ĐỒNG THUỘC NHÓM ỔN ĐỊNH NHẤT THẾ GIỚI

Lạm phát được kiểm soát và tỉ giá USD/VND ổn định là điểm sáng với nền kinh tế Việt Nam.

 

Năm 2022, Việt Nam thành công trong mục tiêu kiểm soát lạm phát dưới mức 4%, hoàn thành mục tiêu đề ra. Thành tích này là ấn tượng trong bối cảnh 43% quốc gia trên thế giới lạm phát trên 10%, theo Trading Economics. Tỉ lệ lạm phát rất cao tại nhiều quốc gia như Lào (38%), Myanmar (19%),  Sri Lanka (66%), Argentina (88%), Thổ Nhĩ Kỳ (88,5%).

 

Việt Nam duy trì mức lạm phát thấp trong bối cảnh nguyên nhiên liệu sản xuất đầu vào tăng cao. Chẳng hạn, trên thị trường quốc tế giá dầu thô Brent có lúc tăng lên 140 đô la Mỹ/thùng do ảnh hưởng của xung đột Nga–Ukraine. Giá than thế giới năm 2022 tăng gấp sáu lần so với năm 2020 và gấp 2,6 lần so với năm 2021. Giá xăng A95 trong nước có lúc tăng lên 33 ngàn đồng/lít trước khi điều chỉnh giảm theo giá xăng dầu thế giới.

 

Đặc biệt, tiền đồng duy trì sự ổn định so với nhiều ngoại tệ khác trên thế giới. Ngoại trừ đầu quý 4.2022 tỉ giá USD/VND có lúc lên tới 24.800, nhưng sau đó hạ nhiệt, ổn định. Năm 2022, nhiều ngoại tệ mạnh khác cũng dao động mạnh nhất trong những năm gần đây: NDT  mất giá 10%, mức mạnh nhất so với đô la Mỹ kể từ năm 2008; yen Nhật  mất giá 16%, mức cao nhất trong 24 năm.

 

Để kiểm soát lạm phát ở mức thấp và ổn định tiền tệ, kinh tế Việt Nam đã hi sinh nhiều yếu tố: tăng trưởng tín dụng ở mức thấp hơn nhiều so với nhu cầu thật của nền kinh tế, kiểm soát chặt tín dụng vào bất động sản khiến thị trường địa ốc đóng băng, lãi suất ngân hàng tăng cao… đẩy nền kinh tế xoay chiều, đối diện với nhiều khó khăn từ quý 4.2022.

 

Ngày 10.11.2022, bộ Tài chính Hoa Kỳ ban hành báo cáo “Chính sách kinh tế vĩ mô và ngoại hối của các đối tác thương mại lớn của Mỹ”. Theo báo cáo, Việt Nam đã được đưa ra khỏi danh sách giám sát về thao túng tiền tệ.

5. VINFAST CHUYỂN HƯỚNG SẢN XUẤT XE ĐIỆN 100% VÀ ĐƯA LÔ HÀNG ĐẦU TIÊN SANG HOA KỲ

Kế hoạch chinh phục thế giới của VinFast bắt đầu từ thị trường Hoa Kỳ.

 

Đầu năm 2022, VinFast công bố lộ trình đưa VinFast trở thành nhà sản xuất xe điện 100%. Tại thị trường trong nước, VinFast ngưng sản xuất xe xăng từ giữa năm 2022 và bàn giao những mẫu xe điện VF8 đầu tiên tới người dùng vào tháng 9.2022.

 

Ngày 25.11.2022 đánh dấu cột mốc quan trọng của VinFast khi xuất khẩu lô 999 xe điện (VF8) đầu tiên ra thế giới, đích đến là thị trường Mỹ. Lô hàng này nằm trong số 65 ngàn đơn đặt hàng xe điện VF8 và VF9 trên toàn cầu, theo VinFast. Sau thị trường Hoa Kỳ, VinFast dự tính đưa các lô xe VF8 đến Canada và châu Âu.

 

Đầu tháng 12.2022, VinFast nộp hồ sơ IPO tại Mỹ vào tháng 1.2023 và sau đó niêm yết trên sàn NASDAQ. Số lượng cổ phần chào bán và khoảng giá dự kiến vẫn chưa được xác định.
 

6. TĂNG CƯỜNG KIỂM SOÁT THỊ TRƯỜNG VỐN MINH BẠCH
 

Các vụ bắt giữ và khởi tố nhằm minh bạch thị trường vốn đẩy thị trường cổ phiếu và trái phiếu chao đảo.

 

2022 là năm chưa có tiền lệ khi việc minh bạch hóa thị trường vốn được thực hiện quyết liệt nhất từ trước đến nay, tại cả thị trường cổ phiếu và trái phiếu. Trong lĩnh vực chứng khoán, ông Trịnh Văn Quyết, chủ tịch FLC Group và ông Đỗ Thành Nhân, chủ tịch Louis Capital bị bắt giữ và khởi tố với cáo buộc thao túng giá cổ phiếu vào quý 1.2022.

 

Trên thị trường trái phiếu, ông Đỗ Anh Dũng – chủ tịch Tân Hoàng Minh và bà Trương Mỹ Lan, chủ tịch tập đoàn Vạn Thịnh Phát, bị bắt giữ và khởi tố với cáo buộc lừa đảo phát hành trái phiếu. Riêng ngân hàng SCB, định chế tài chính được xem là có liên quan đến bà Trương Mỹ Lan bị kiểm soát đặc biệt.

 

Các nỗ lực minh bạch hóa của cơ quan quản lý nhằm giúp thị trường phát triển ổn định bền vững trong dài hạn, nhưng trong ngắn hạn đã gây các tác động tiêu cực. Ảnh hưởng bởi các vụ khởi tố, đã có nhiều thời điểm cả thị trường cổ phiếu và thị trường trái phiếu bị nhà đầu tư bán tháo ồ ạt dẫn đến các đợt điều chỉnh lớn vào tháng 4.2022 và tháng 10.2022.

 

Đặc biệt, vụ khởi tố lãnh đạo Tân Hoàng Minh là động thái đầu tiên từ cơ quan quản lý kiểm soát thị trường trái phiếu doanh nghiệp khiến dòng vốn trung hạn của doanh nghiệp, đặc biệt doanh nghiệp bất động sản bị ảnh hưởng mạnh. Kế tiếp, các trái chủ của công ty Đầu tư An Đông đứng trước nguy cơ mất trắng khi bà Trương Mỹ Lan bị khởi tố, khiến thị trường trái phiếu chao đảo với diễn biến rất tiêu cực vào đầu quý 4.2022.

 

Điều đáng nói, cả ông Đỗ Anh Dũng và bà Trương Mỹ Lan đều trực tiếp hoặc gián tiếp liên quan đến công ty tham gia phiên đấu giá lịch sử đất Thủ Thiêm với mức giá chưa có tiền lệ 500 triệu – 1 tỉ đồng/m2 nhưng sau đó bỏ cọc.

 

Không chỉ lãnh đạo công ty chứng khoán liên quan đến những vụ việc trên như Tân Việt, Trí Việt bị khởi tố và bắt giữ, một số lãnh đạo ủy ban Chứng khoán, sở GDCK TP.HCM liên quan đến vụ việc cũng bị khởi tố hoặc cho thôi việc vì làm lộ bí mật hoặc thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng.

7. XUẤT NHẬP KHẨU VƯƠN LÊN KỶ LỤC MỚI 732,5 TỈ ĐÔ LA MỸ
 

Việt Nam tiếp tục củng cố vị thế trên bản đồ thương mại toàn cầu khi xuất nhập khẩu chinh phục các cột mốc mới.

 

Năm 2022, các thị trường quốc tế có nhiều bất ổn nhưng xuất nhập khẩu của Việt Nam vẫn đạt 732,5 tỉ đô la Mỹ, tăng trưởng 18%. Năm qua có 36 mặt hàng đạt kim ngạch xuất khẩu trên một tỉ đô la Mỹ, trong đó có tám mặt hàng xuất khẩu trên 10 tỉ đô la Mỹ, chiếm 70,1% tổng kim ngạch xuất khẩu như hàng điện tử, điện thoại và linh kiện, công nghiệp chế biến, may mặc, giày dép, đồ gỗ, thủy sản…

Năm 2022, xuất khẩu Việt Nam phát đi nhiều tín liệu lạc quan khác. Ngành thủy sản, lĩnh vực xuất khẩu mà mắt xích trong chuỗi giá trị nằm tại Việt Nam, lần đầu tiên kim ngạch xuất khẩu vượt 10 tỉ đô la Mỹ.

 

Năm 2022 cũng là năm đầu tiên xuất khẩu Việt Nam sang Hoa Kỳ, một trong các thị trường xuất khẩu quan trọng nhất vượt cột mốc mới với hơn 100 tỉ đô la Mỹ.

 

Tuy nhiên, các tín hiệu nửa cuối năm không hề lạc quan khi nhiều lĩnh vực xuất khẩu chủ lực của Việt Nam như dệt may, da giày thiếu đơn hàng. Nhiều công ty xuất khẩu thâm dụng lao động buộc phải giảm bớt công nhân, giảm công suất hoạt động.

 

Các dấu hiệu này báo hiệu nền kinh tế Việt Nam và xuất khẩu bước sang giai đoạn khó khăn đầu năm 2023 do tình hình lạm phát tại nhiều nước khiến sức cầu tiêu dùng suy giảm.

 

Với các hiệp định thương mại thế hệ mới đã ký kết, các sản phẩm xuất khẩu Việt Nam cũng phải đáp ứng điều kiện phát thải carbon, sẽ làm tăng chi phí hoạt động, để có thể vượt qua hàng rào gia nhập.

8. NOVALAND SA LẦY VÌ THAM VỌNG VÀ CHIẾN LƯỢC PHÁT TRIỂN NHIỀU RỦI RO
 

Novaland, nhà phát triển dự án lớn thứ hai Việt Nam sa lầy, vốn hóa bốc hơi 5 tỉ đô la Mỹ trong vòng một tháng

 

Việc kiểm soát tín dụng bất động sản và thị trường trái phiếu đóng băng đã đẩy nhiều công ty bất động sản vào tình trạng khó khăn, mất cân đối dòng tiền và gây ra nhiều hệ lụy. Một trong số các công ty chịu ảnh hưởng mạnh nhất là Novaland, nhà phát triển dự án bất động sản lớn thứ hai Việt Nam, sau Vinhomes.

 

Từ giữa tháng 10, hệ sinh thái hàng tiêu dùng – bán lẻ – dịch vụ gắn với Novaland công bố cắt giảm nhân sự, các công ty xung quanh hệ sinh thái bất động sản cũng thu hẹp hoạt động. Giá cổ phiếu NVL lao dốc sàn 17 phiên liên tiếp khiến vốn hóa Novaland từ mức hơn 7 tỉ đô la Mỹ trước đó giảm xuống còn 1,5 tỉ đô la Mỹ cuối tháng 11.2022. Lý do: cổ phiếu NVL được sử dụng làm tài sản đảm bảo cho các khoản vay và phát hành trái phiếu.

 

Khi tin tức tiêu cực về hoạt động của công ty xuất hiện, cổ phiếu này bị bán mạnh, giảm giá, kích hoạt làn sóng bán giải chấp tạo thành vòng xoáy kéo cổ phiếu xuống đáy. Trung tuần tháng 12.2022, cổ phiếu NVL rơi xuống mức thấp nhất trong lịch sử, thấp hơn mức khi mới niêm yết vào năm 2016.

9. SAU KHI THIẾT LẬP ĐỈNH LỊCH SỬ 1.536 ĐIỂM, VN-INDEX ĐIỀU CHỈNH KHỐC LIỆT
 

Năm qua, nhà đầu tư chứng khoán mất tiền nhiều hơn được khi thị trường liên tục tìm đáy mới.

 

Ngay những ngày giao dịch đầu năm 2022, VN-Index thiết lập đỉnh 1.510 điểm nhưng sau đó ba tháng chinh phục mốc mới 1.536 điểm vào ngày 4.4.2022. Tuy nhiên sau đó thị trường trải qua nhiều đợt trồi sụt liên quan đến động thái kiểm soát dòng vốn vào thị trường trái phiếu và cổ phiếu; việc bắt giữ các cá nhân trên thị trường tài chính.

 

Đã có thời điểm VN-Index giảm về 878 điểm, tương ứng mức điều chỉnh 43% – một trong những đợt sụt giảm sâu nhất trong lịch sử, bất chấp Việt Nam vẫn duy trì nền tảng kinh tế vĩ mô ổn định, nhiều công ty duy trì tốc độ tăng trưởng dương. Các cổ phiếu dẫn dắt thị trường như VHM, VIC, HPG, TCB, MWG… có mức điều chỉnh khốc liệt, mất giá từ 50%–75%.

 

Bên cạnh động thái bán ròng của nhà đầu tư nước ngoài trong ba quý đầu năm, tài khoản chứng khoán mở mới của các nhà đầu tư cá nhân trong nước cũng liên tục sụt giảm. Theo số liệu của trung tâm Lưu ký Chứng khoán Việt Nam (VSD), tính đến hết tháng 11, số lượng tài khoản giao dịch trong nước đạt hơn 6,755 triệu, trong đó tài khoản của nhà đầu tư cá nhân là 6,74 triệu và tài khoản của nhà đầu tư tổ chức là 14.570.

 

Trong sáu tháng liên tiếp tính từ tháng 5, số tài khoản chứng khoán mở mới sụt giảm khi VN-Index liên tục dò đáy mới. Một tín hiệu khả quan là nhà đầu tư nước ngoài mua ròng trở lại những tháng cuối năm, đưa thị trường phục hồi trên 1.000 điểm.

10. AXIE INFINITY BỊ TIN TẶC ĐÁNH CẮP 625 TRIỆU ĐÔ LA MỸ
 

Tin tặc tấn công Axie Infinity, đánh cắp số lượng tài sản số lớn nhất, nhưng sự kiện bị che mờ bởi các đổ vỡ khác.

 

Cuối tháng 3.2022, Axie Infinity, startup game blockchain đình đám, một trong bốn kỳ lân công nghệ của Việt Nam phát hiện tin tặc đánh cắp lượng tài sản số trị giá 625 triệu đô la Mỹ do có những lỗ hổng bảo mật. Đây là vụ đánh cắp tài sản số lớn nhất từ trước tới nay.

 

CoinDesk gọi đây là vụ tấn công lớn nhất trong lịch sử DeFi, vượt cả vụ tấn công mạng Poly Network khi tin tặc đánh cắp lượng tiền số tương đương 611 triệu đô la Mỹ (sau đó trả lại toàn bộ) vào tháng 8.2021. Để khắc phục, Axie Infinity đã bồi thường cho người dùng và nâng cấp mức độ bảo mật của hệ thống.

 

Tuy nhiên, sau đó vụ việc đình đám này bị khỏa lấp giữa nhiều sự kiện kịch tính khác của thị trường tiền số: 30 tỉ đô la Mỹ tài sản số của các nhà đầu tư gắn với đồng Luna thành vô giá trị; FTX – sàn giao dịch crypto lớn sau Binance – phá sản; Bitcoin mất 70% giá trị; bong bóng NFT vỡ vụn… Tất cả những hỗn loạn của thị trường tiền điện tử báo hiệu mùa đông tiền số đang tới gần.

 

Bản in theo tạp chí Forbes Việt Nam số 113, tháng 1.2023

 

Nguồn: Forbes Việt Nam

Thương mại điện tử xuyên biên giới là cầu nối giúp doanh nghiệp Việt vươn ra quốc tế. Thời gian qua, nhiều doanh nghiệp đã gia nhập kênh này và gặt hái thành công.

Việc tiếp cận thị trường thế giới giúp doanh nghiệp Việt quảng bá hình ảnh sản phẩm và thương hiệu của mình với các khách hàng quốc tế. Bên cạnh đó, thương mại điện tử xuyên biên giới tạo một một mô hình xuất khẩu – bán hàng – vận hành khép kín, một bước từ nhà sản xuất hoặc chủ doanh nghiệp đến người tiêu dùng. Điều đó rút ngắn con đường tiếp cận thị trường toàn cầu, không qua nhiều bước trung gian xuất nhập khẩu và phân phối.

Trong năm 2020 và 2021, dù chịu ảnh hưởng lớn do đại dịch Covid-19, nền kinh tế Việt Nam vẫn chứng kiến sự tăng trưởng đáng khích lệ. Trong đó, theo số liệu thống kê 10 tháng đầu năm 2021, tổng giá trị kim ngạch xuất khẩu cả nước đạt 267,93 tỷ USD, tăng 16,1% so với cùng kỳ năm trước.

Giai đoạn giãn cách xã hội đã thúc đẩy sự tăng trưởng của nền kinh tế số, qua đó đẩy thương mại điện tử xuyên biên giới, xuất khẩu hàng hóa quốc tế theo phương thức trực tuyến phát triển nhanh. Theo thống kê của Amazon, nếu năm 2021, số lượng doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Việt Nam xuất khẩu hàng hóa ra các thị trường quốc tế thông qua nền tảng này tăng 15% thì qua 2022, số lượng doanh nghiệp Việt tham gia sân chơi này đã tăng đến hơn 80%.

 

Năm 2022, thương mại điện tử xuyên biên giới ngày càng được nhiều doanh nghiệp Việt Nam lựa chọn và cho thấy những tín hiệu tích cực. Sunhouse – đại diện trong lĩnh vực hàng gia dụng tại Việt Nam – là một trong số đó.

 

Với công nghệ hiện đại, thiết kế tinh tế, giá thành hợp lý, Sunhouse đã tạo dựng vị trí vững chắc tại thị trường trong nước và khu vực. Trên đà phát triển, Sunhouse tiếp tục mạnh dạn chuyển hướng, trở thành một trong những thương hiệu gia dụng – nhà bếp Việt Nam đầu tiên tham gia mô hình thương mại điện tử xuyên biên giới.

 

Theo ông Vũ Thanh Hải – Phó tổng giám đốc Tập đoàn Sunhouse – sau khi chính thức tham gia bán hàng trên Amazon từ đầu năm 2022, Sunhouse đã thu được những kết quả kinh doanh bước đầu vượt mong đợi. Riêng tại thị trường Bắc Mỹ, doanh số của Sunhouse tăng trưởng trung bình 160-200% mỗi tháng.

Một ngành hàng mang tính thế mạnh của Việt Nam là nông sản chất lượng cao cũng khẳng định bước chuyển mình mạnh mẽ, tiêu biểu có thể kể đến hạt điều Lafooco. Từ một doanh nghiệp sản xuất nhân điều truyền thống, song song với việc phát triển phân khúc hạt điều chế biến giá trị gia tăng, Lafooco đặt ra quyết tâm tạo sự thay đổi cho ngành điều trong nước. Cụ thể, doanh nghiệp tạo ra thay đổi bằng việc định hướng và quy hoạch sản xuất hạt điều hữu cơ, đồng thời không ngại thử nghiệm nền tảng kinh doanh mới là thương mại điện tử xuyên biên giới.

 

Nhờ vậy, Lafooco tiến xa không chỉ tại thị trường nội địa mà cả những sân chơi quốc tế giàu tính cạnh tranh. Sản phẩm hạt điều của Lafooco đã vào danh sách top 100 hạt điều hàng đầu tại Mỹ trên Amazon. Đây chính là dấu mốc quan trọng của nông sản Việt Nam trên thị trường thế giới.

Trong khi đó, đại diện cho ngành thủ công mỹ nghệ “Made in Vietnam” trên Amazon không thể không nhắc đến HMG Popup Paper. Chưa từng có kinh nghiệm thực chiến với nền tảng thương mại điện tử xuyên biên giới nhưng với mong muốn mang những chiếc thiệp nổi thủ công “Made in Vietnam” ra thị trường quốc tế, HMG Popup Paper quyết định chọn hướng đi với thương mại điện tử xuyên biên giới cùng Amazon.

 

Những chiếc thiệp nhỏ tỉ mỉ, kỳ công từ Việt Nam mang đến những món quà tinh thần cho các khách hàng quốc tế. Đến nay, doanh nghiệp không chỉ đạt doanh thu đột phá với trung bình hàng trăm đơn quốc tế mỗi ngày, mà còn thành công trong việc quảng bá giá trị văn hóa Việt Nam đến bạn bè quốc tế, tạo công việc ổn định cho hàng trăm nhân công, nhân viên, mà phần lớn là chị em phụ nữ địa phương.
 

Theo thống kê, trong vòng 12 tháng tính đến ngày 31/8, các doanh nghiệp Việt Nam đã ghi nhận mức tăng trưởng ấn tượng trên Amazon. Cụ thể, gần 10 triệu sản phẩm “made in Vietnam” được bán cho khách hàng trên toàn cầu qua Amazon. Trong đó, top 5 ngành hàng bán chạy nhất của doanh nghiệp Việt Nam trên nền tảng thương mại điện tử này bao gồm: Sản phẩm nhà bếp; đồ gia dụng; sản phẩm dệt may; sản phẩm chăm sóc sức khỏe và cá nhân; tiện ích nhà cửa.

 

Trong năm nay, số lượng nhà bán hàng Việt Nam trên Amazon tăng hơn 80% so với cùng kỳ năm 2021. Thương mại điện tử xuyên biên giới cùng Amazon đã mở ra động lực kinh tế với tiềm năng lớn cho doanh nghiệp Việt Nam.

Thương mại điện tử nói chung và thương mại điện tử xuyên biên giới nói riêng trở thành một “Bình thường mới” cho doanh nghiệp Việt để phục hồi và tăng tốc trên trường đua thương mại quốc tế.

 

Thành lập đội ngũ chuyên trách tại Việt Nam từ 2019, Amazon Global Selling Việt Nam kết nối và tạo những hỗ trợ hiệu quả, mạnh mẽ, liên tục để doanh nghiệp nắm bắt sự chuyển động của xu hướng kinh doanh xuyên biên giới này.

 

Amazon mang tới cho các đối tác bán hàng cơ hội tiếp cận nền tảng khách hàng toàn cầu với hơn 300 triệu tài khoản; hơn 400 trung tâm hoàn thiện đơn hàng toàn cầu và khả năng tiếp cận khách hàng ở hơn 200 quốc gia, vùng lãnh thổ. Ngoài ra, các sản phẩm bán trên Amazon rất đa dạng như: Đồ gỗ, nội thất, may mặc, hàng tiêu dùng, hàng thiết yếu, nông sản… Điều đó mang đến tiềm năng kinh doanh cho các doanh nghiệp Việt Nam hoạt động trên nhiều lĩnh vực.
 

Ông Gijae Seong – Giám đốc Điều hành Amazon Global Selling Việt Nam – khẳng định: “Amazon Global Selling tiếp tục nỗ lực và cam kết hỗ trợ mạnh mẽ, linh hoạt cho các doanh nghiệp Việt Nam để tận dụng nguồn lực toàn cầu cũng như thành công kinh doanh của Amazon, góp phần tạo động lực kinh tế tích cực cho đất nước trong kỷ nguyên mới. Chúng tôi đề ra chiến lược 2023 để đồng hành cùng các nhà sản xuất, thương hiệu, doanh nhân Việt Nam trên mọi giai đoạn của hành trình xuất khẩu, tạo ra nền kinh tế thương mại điện tử xuyên biên giới có tác động sâu rộng và phát triển bền vững tại Việt Nam”.

Nguồn: Zingnews

Bất chấp biến động trong và ngoài nước, kinh tế Việt Nam phục hồi với mức tăng GDP 8,02%, cao nhất 12 năm.